GEORGIË

EUROPEAN UNION MONITORING MISSION GEORGIE

26 september 2008 - heden

Krijgsmachtdeel: Koninklijke Marechaussee

Aantal militairen: 2

Burger medewerkers van het Ministerie van Justitie: 7

Burger medewerkers van het Ministerie van Buitenlandse Zaken: 5

Politiemensen: 3 (sinds 2013)

Dodelijke slachtoffers: geen

Geschiedenis

Op 6 augustus 2008 heeft Georgië een aanval uitgevoerd op Zuid-Ossetië, waarop Rusland reageerde met grootschalige militaire acties in Zuid-Ossetië en Abchazië, alsmede op delen van het grondgebied van Georgië buiten die twee autonome regio's. Nadat het Georgische leger begin augustus de onrustige regio Zuid-Ossetië was binnengetrokken, sloegen Russische troepen hard terug. Georgië en Rusland beschuldigen elkaar ervan dat ze de oorlog begonnen waren. Rusland had de invasie in de Georgische regio Zuid-Ossetië grondig voorbereid en Georgië had de situatie verkeerd ingeschat. Dat zijn de belangrijkste conclusies van een onderzoek naar de oorlog tussen Rusland en Georgië. De Georgische regering had geen Russische invasie verwacht en was er niet op voorbereid. Om de complexiteit van de Georgië en de regio weer te geven kijken we eerst naar de drie belangrijkste bevolkingsgroepen en hun geschiedenis.

Zuid-Ossetië
De Osseten zijn een Iraans volk dat oorspronkelijk bij de rivier de Don leefde. Ze kwamen in de dertiende eeuw naar de Kaukasus nadat ze van hun thuisland waren verdreven door de Mongolen. Zowel Noord- als Zuid-Ossetië werden met Georgië in 1801 geannexeerd door het Russische Rijk. Na de Eerste Wereldoorlog en de Oktoberrevolutie riepen Georgië, Armenië en Azerbeidzjan gezamenlijk de onafhankelijkheid uit van de Trans-Kaukasische Federatieve Republiek, waardoor Noord- en Zuid-Ossetië in twee verschillende landen kwamen te liggen. De Trans-Kaukasische Republiek viel al snel uit elkaar en Zuid-Ossetië werd een onderdeel van de Democratische Republiek Georgië. In 1922 werd Georgië door het Rode Leger binnengevallen en werd het een onderdeel van de Sovjet-Unie. Na de onafhankelijkheid van Georgië in 1991 brak er al snel oorlog uit tussen Georgië en Zuid-Ossetië dat grotere autonomie eiste. De regio Zuid-Ossetië scheidde zich af van Georgië gedurende deze burgeroorlog in 1991-1992. Een vredesmacht bestaande uit 500 Russen, 500 Noord-Osseten (onderdeel van Rusland) en 500 Georgiërs werd ingesteld om de vrede die in 1992 werd gesloten te handhaven. Nadat Michail Saakasjvili aan de macht kwam met de Rozenrevolutie was het Georgische gezag herstellen over Abchazië en Zuid-Ossetië een van zijn belangrijkste doelen. De meeste inwoners van Zuid-Ossetië zijn in het bezit van een Russisch paspoort. Dit is om duidelijk te maken dat de Osseten zich niet als onderdeel van Georgië beschouwen. De reden van de Russische inval wordt door Medvedev gegeven als het "beschermen van Russische staatsburgers.

Abchazië
In het Noordwesten ligt de strategisch (oliehavens aan de Zwarte Zee!) uiterst belangrijke procincie Abchazië. Grotendeels bevolkt door Russen, en door Rusland de facto beschouwd als Russisch grondgebied. In 1993 leidde een oorlog tot een feitelijke, maar internationaal niet erkende afscheiding van Abchazië. Rusland beschouwt de door Georgiërs, autochtone Abchazen en Russen bewoonde provincie sindsdien als een vazalstaat.

Adzjarië
Georgische provincie in het zuidwesten (hoofdstad Batumi), eveneens aan de Zwarte Zee. Grotendeels bevolkt door etnische Georgiërs, die echter moslim zijn. In maart 2004 dreigde er een gewapend conflict tussen Adzjarië, dat steun zocht bij Rusland, en de Georgische staatsmacht. Het kwam tot wat schermutselingen, een economische blokkade en het opblazen van een belangrijke verbindingsbrug. De regio is sindsdien instabiel en explosief. In het Zuidoosten van Georgië leeft een grote Groep Azeri's, die evenmin weinig ophebben met het gezag van Tbilisi. Zij streven naar aansluiting bij Azerbeidzjan.

Zes dagen na de oorlog hadden alle partijen een zogenaamd Zespuntenplan ondertekend dat o.a. voorzag in een staakt-het-vuren, de vrije doorgang van humanitaire hulp, terugtrekking van troepen naar de status-quo (van 6 augustus) en de start van internationale besprekingen over de veiligheid en stabiliteit van Zuid-Ossetië en Abchazië. Rusland stelde dat het, volgens het Zespuntenplan, troepen in genoemde delen van Georgië mocht houden, in afwachting van een internationaal monitoring mechanisme. Op maandag 8 september heeft de EU-troika o.l.v. de Franse president Sarkozy gesproken met de Russische president Medvedev. President Medvedev heeft hierbij aangegeven binnen 10 dagen na ontplooiing van minimaal 200 internationale waarnemers, de Russische troepen uit Georgië (zonder de gebieden Abchazië en Zuid-Ossetië) te zullen terugtrekken. Ook was er afgesproken dat er vanaf 15 oktober internationale onderhandelingen in Genève zouden worden gestart om tot een duurzame vredesoplossing te komen omtrent Abchazië en Zuid-Ossetië, met het oog op de uitvoering van punt 6 van het zespuntenplan. De meerwaarde van de EU inspanningen ten opzichte van de VN en OVSE, die al langer in Georgië actief waren, is gelegen in het feit dat de EU ook civiele monitoring verschafte in tegenstelling tot de OVSE en VN die uitsluitend militaire monitoring verzorgde in Georgië. Bovendien was de totstandkoming van de missie niet afhankelijk is van een akkoord van Rusland. De onderhandelingen over modaliteiten van ontplooiing zorgden in het geval van de OVSE en UNOMIG voor vertraging bij het uitvoeren van het mandaat. De EU zal bijdragen aan normalisatie door eveneens te rapporteren over het herstel van het staatsfunctioneren. Het ging hierbij met name over lokaal bestuur, de rechtstaat en het strafrechtelijk apparaat. Daarnaast werden er in het kader van de normalisatie gerapporteerd over communicatieverbindingen in Georgië, de zekerheid van energie-infrastructuur en -installaties en de terugkeer van vluchtelingen

Het mandaat

De Raad heeft op maandag 15 september 2008 besloten om een autonome civiele monitoring mission in Georgié in te stellen. Deze missie begon haar werkzaamheden op 1 oktober zoals was vastgesteld in de Zespunten Overeenkomst van 8 september. De European Union Monitoring Mission (EUMM) in Georgië is een autonome EU-missie voortkomend uit de European Security And Defence Policy. Het doel is om bij te dragen aan de stabiliteit in geheel Georgië en zijn omliggende gebieden. Kort gezegd, om bij te dragen aan de stabilisatie van de situatie zoals vastgelegd in de Zespunten Overeenkomst. Op 17 september 2008 is de Duitser Hansjörg Haber aangesteld als hoofd van deze EUMM-missie

De hoofdtaken zijn:
Het monitoren en analyseren van de situatie met als doel het handhaven van het stabilisatieproces zoals vastgelegd in de Zespunten Overeenkomst
Het monitoren en analyseren van de situatie met als doel terug te kunnen keren naar de normale situatie, de terugkeer van binnenlandse verdreven personen en vluchtelingen
Het bijdraqen aan het verminderen van de spanningen door het faciliteren van het leggen van contacten tussen de partijen en andere vertrouwenswekkende maatregelen

Nederlandse deelname

Nederland leverde aan de door de EU verzochte initiële capaciteit in vorm van drie voertuigen, twee marechaussee en zeven civiele experts van het Ministerie van Jusitie. Deze bijdrage werd volgens verwachting eind januari 2009 opgevolgd door de reguliere capaciteit geworven conform de gebruikelijke procedures van de EU. Het streven was om een proportionele bijdrage van circa 6 tot 10 functionarissen aan deze missie bij te dragen. Deze functionarissen kodnen zowel van binnen als van buiten de overheid worden aangetrokken. De Nederlandse kandidaten werden in principe voor de duur van één jaar beschikbaar gesteld.
De duur van de missie bedraagt één jaar van 22 september 2008 tot dezelfde datum een jaar later, met de mogelijkheid tot verlening. Het eindresultaat dat de missie beoogt is om te komen tot een duurzame politieke oplossing voor de situatie in de regio. Door proportioneel bij te dragen levert Nederland een nuttige bijdrage aan de totstandkoming van de EUMM Georgië. Hiermee stelt Nederland de EU in staat om een nuttige rol te vervullen bij de internationale aanpak van deze crisis. De stabiliteit van Georgië is voor Nederland van groot belang, mede omdat er van stabiliteit in Georgië een positief uitstralend effect in de regio wordt verwacht.

De eerste Nederlandse bijdrage bestond dus uit negen personen. Een van hen was op het EUMM Head Quarter in Tblisi tewerkgesteld als political advisor. De overige acht waren verdeeld over twee teams die ook weer over twee kantoren waren verdeeld. Zo werkte er een team voor het veldkantoor in Tblisi, die voornamelijk observeert langs het oostelijke gedeelte van de administratieve grens van Zuid-Ossetië. Het andere team werkt voor de Rapid Response Force (RRF) dat onder directe leiding van het HQ Tblisi staat. In elk team was een marechaussee aanwezig die, vanwege zijn ervaring, ook de gepantserde Mercedes Benz bestuurde.

De missie voor de twee uitgezonden marechaussees liep op 1 februari 2009 af. Voor hen kwam geen opvolging omdat de waarnemers van Buitenlandse Zaken inmiddels zowel op militair als politioneel gebied voldoende kennis hadden opgedaan om de taken van de twee marechaussee monitors over te nemen. Sinds 2013 maken drie Nederlandse politiemensen deel uit van de EUMM Georgië.

Overige organisaties

OVSE

Op basis van haar mandaat en het Sotchi Akkoord van 1992 was OVSE Georgië missie voornamelijk belast met het monitoren van de militaire situatie (troepenaanwezigheden en bewegingen) in en rondom Zuid-Ossetië. Er werden in totaal 8 waarnemers door de Zuid-Ossetische de facto machthebbers toegelaten in Zuid-Ossetië. Sinds 8 augustus waren deze waarnemers niet meer actief in Zuid-Ossetië. Begin september heeft de OVSE 20 additionele militaire waarnemers naar Georgië gestuurd. Deze waarnemers waren actief in de veiligheidszone en in de etnisch Georgische enclave in Zuid-Ossetië. Deze 20 waarnemers maken onderdeel uit van een grotere groep van 100 waarnemers.

VN

Sinds de eerste helft van de jaren 90 van de vorige eeuw, is de VN aanwezig geweest in Abchazië (UNOMIG, 130 waarnemers), in het kader van de vredesregeling die is getroffen na de Georgische conflicten in 1992. Een regio waar de EUMM Georgië niet in eerste instantie zal worden ontplooid. Het mandaat van de UNOMIG missie liep af op 15 oktober 2008. Voor verlenging was een nieuwe resolutie van de VN-Veiligheidsraad noodzakelijk. De totstandkoming daarvan werd bemoeilijkt door passages in de huidige resolutie die spreken over het bij Georgië horende Abchazië en de verplichting van alle lidstaten van de VN om de soevereiniteit, onafhankelijkheid en territoriale integriteit van Georgië te respecteren. Rusland, dat inmiddels de onafhankelijkheid van Abchazië en Zuid-Ossetië heeft erkend, verzette zich n tegen deze passages, terwijl andere leden van de Veiligheidsraad er juist aan wilden vasthouden.

NAVO

Naast deze organisaties was de NAVO actief betrokken in het verlenen van steun aan de Georgische regering in het kader van het Partnership for Peace. De NAVO had onder meer waarnemers gestuurd om een inventarisatie te maken van de schade aan de militaire infrastructuur, deelde radarbeelden t.b.v. de civiele luchtvaart met Georgië, ondersteunde de Georgische regering wat betreft cyber defence en ondersteunde de VN-, OVSE- en EU-missies in Georgië als het aankwam op explosieven en medische ondersteuning.

Overige EU-inspanningen

Verder waren er tussen de 30 en 40 EU-functionarissen ontplooid in Georgië als staf van de speciaal Vertegenwoordiger van de Europese Unie (Semneby), het Border Support Team (BST) of de exploratory mission. Daarnaast voerde de delegatie van de Europese Commissie een programma uit en waren noodhulpexperts en een 'damage assessment team' van de Commissie actief in het gebied. De staf van de Speciaal Vertegenwoordiger zag toe op de democratisering van de landen in de zuidelijke Kaukasus en op regionale conflictbeslechting. Het BST ondersteunde de Georgische regering bij het uitvoeren van douane taken. Deze twee EU missies hadden een duidelijk ander mandaat.

Veiligheidssituatie

De missie, en de leden daarvan, liepen het risico slachtoffer te worden van manipulatie, provocatie en instrumentalisatie (het gebruik, door één van de partijen, van de missie voor de belangen van diezelfde partij) door alle partijen die opereren in de instabiele situatie die in delen van Georgië aanwezig is. Dit gevaar bestond vooral in de aanwezigheid van een agressieve informatie campagne die door beide partijen werd gevoerd. Het veiligheidsrisico in het door de Georgische regering gecontroleerd gebied wordt als laag ingeschat. Een waarnemingsmissie die wordt ingevuld met Westerse waarnemers zal brede steun genieten onder de etnisch Georgische bevolking. De strijdkrachten van Zuid-Ossetië en Abchazië zijn geen strak georganiseerde eenheden. Zij hebben over het algemeen een sterk anti-Georgische instelling en de acties die zij op basis daarvan ontplooien worden door Russische vredeshandhavers niet altijd tegengegaan. Er is een risico dat de EU-waarnemers door de regionale milities worden geïdentificeerd met Georgië. In dit geval is er een risico van intimidatie, de OVSE heeft hiermee ook te maken gehad bij het uitvoeren van haar monitoringmissie in gebied dat gecontroleerd werd door Zuid-Ossetische milities. Voor geheel Georgië geldt dat er gevaar kan worden verwacht van explosieve oorlogsresten. Dit gevaar is met name aanwezig aan de zuidgrens van Abchazië.

27. KOMEN EN GAAN

Zoals gebruikelijk in een missie is het een komen en gaan van mensen. Er is dan ook regelmatig een afscheidsfeestje waarin we vaarwel zeggen tegen de collega's waarmee we al dan niet intensief hebben samengewerkt. Dit laatste hangt een beetje af in welk team deze collega's waren geplaatst. In Gori zijn 89 mannen en vrouwen werkzaam en daar komen de vertaal(st)ers nog bij. Toch ken je na verloop van tijd iedereen bij naam. Andersom duurde dat iets langer omdat mijn naam Kees niet op de papieren staat maar mijn doopnamen Cornelis, Frederikus, Cyrillus. Al direct aangegeven op HQ dat dit gewijzigd mest worden maar dat kon natuurlijk niet (bureaucratie)! Ik moest natuurlijk wel lachen toen iemand van een ander team mij eens aansprak met: 'Can I ask you something Cornelis, Frederikus, Cyrillus?' Hij had in ieder geval goed zijn best gedaan. Inmiddels weet iedereen dat het Kees is. Men heeft natuurlijk de neiging om dit uit te spreken als Kies maar daar heb ik het volgende op gevonden: My original name was beauty case, now the beauty has gone and case remains. Zoals al eerder geschreven was ik van plan om bij terugkomst de Russische taal te leren. Ik realiseerde mij al snel dat wanneer ik tweemaal in de week les nam dit natuurlijk niet opschoot. Sinds vorige week neem ik dagelijks een uur les (ik weet niet hoelang ik dit volhou) maar ik heb er wel plezier in ondanks dat het een ontzettend moeilijke taal is. Als een klein kind dat voor het eerst leert lezen heb ik mijn vinger onder het woord en probeer het uit te speken. Daarbij verandert de klank voortdurend in zijn context. Een - o - spreek je opeens uit als een - a - en soms ook niet en dit is dan nog maar één letter. Mijn lerares is aardig maar streng die mij direct verbetert wanneer ik het niet correct uitspreek. Gedurende een lesuur wordt er misschien maar vijf minuten Engels gesproken. Mijn boek is alleen Russisch en ruim 300 pagina's dik. Ik heb dus nog even ( до следующего раза ). Uitspraak: Da sledoejoesjega raza). Tot de volgende keer.

26. CHACHA-TRAP

'Chacha' is een sterke alcoholische drank die lokaal wordt gestookt. En 'trap' is natuurlijk het engelse woord voor valstrik. Wanneer we ergens stoppen om iets te vragen moeten we oppassen niet in zo'n 'chacha-trap' terecht te komen. Vaak staan mannen in kleine groepjes niets te doen maar zodra we stoppen komen een fles 'chacha' en glazen tevoorschijn en zijn we bijna verplicht om iets mee te drinken. De twee collega's die die dag chauffeur zijn, blijven uit voorzorg al in de auto zitten. Wanneer deze mannen zelf al behoorlijk wat gedronken hebben, is afscheid met een handdruk niet voldoende maar wordt er ook gezoend (gebruikelijk onder mannen) of ze zich nu wel of niet geschoren hebben. Hartelijk, gastvrij en luid zijn ze allemaal al weten ze niet precies wat wij nu uitspoken in hun gebied. Gelukkig is het niet altijd 'chacha' maar ook wel wijn of cider.

25. DE GEORGISCHE TAAL

Georgië is een land met een eigen alfabet. Dat is natuurlijk uniek maar het is ook bijzonder lastig om te leren. Wanneer je mijn businesskaartje ziet, begrijp je wel dat ik er niet aan begin om deze taal te leren. Het taalgebied is veel te klein en je zult het waarschijnlijk nooit meer spreken na het verlaten van de EUMM-missie. Mijn Georgisch beperkt zich dan ook tot - goedendag, dankjewel, tot ziens -. Veel mensen (vooral de ouderen) spreken ook Russisch en dat is een taal waar je natuurlijk wel wat meer aan hebt. In 1986 kwam ik voor het eerst namens de Koninklijke Marechaussee te werken in het buitenland en wel op de Nederlandse ambassade in Moskou. Ik heb toen het Cyrillische alfabet geleerd en daar wel veel plezier van gehad omdat de Russische taal niet alleen veel Europese woorden kent maar ik kon in ieder geval de straatnemen lezen en mij dus oriënteren. Wanneer ik half april terug ben van mijn verlof ga ik Russische les nemen. We hebben vrije tijd genoeg en je moet jezelf toch een beetje bezig houden. Gemakkelijk zal het echter niet worden.

24. Monitoren

Hierboven twee foto's van het dagelijkse werk dat we hier doen: monitoren. We rijden soms door de mooiste gebieden en vaak 'off the road'. Zou je dit in het buitenland willen doen als onderdeel van je vakantie dan moet je daar zwaar voor betalen. Soms gaat het stijl omhoog of naar beneden en eerlijk gezegd zijn onze gepantserde 'Toyota Landcruisers' niet zo geschikt voor dit werk want ze wegen zo'n 5 ton. Vooral wanneer het heeft geregend, moeten we al gauw besluiten om bepaalde routes te mijden. Maar in zijn '4-wheel drive', alternatieve routes en langzaam rijden lukt het toch vaak om te komen waar we moeten zijn. Soms moet er te voet worden vóórverkend en dan nog is er geen garantie dat we niet vast komen te zitten. Alleen de eerste auto heeft hier last van en soms moet de tweede auto eraan te pas komen om de eerste weer los te trekken. Gelukkig is de winter hier bijna voorbij en kunnen we weer gebieden monitoren die 's winters niet of nauwelijks toegankelijk zijn.

23. Oekraïne, De Krim, Georgië,

Wat er zich afspeelt op De Krim is typerend voor hetgeen zich in Georgië heeft afgespeeld. In Georgië probeerde president Saakashvili gewapenderhand de afvallige provincies Abchazië en Zuid-Ossetië weer onder controle te krijgen nadat de Russen hier door intimidatie en het creëren van allerlei incidenten meer en meer invloed kregen. De oorlog in 2008 was kort maar hevig en Saakashvili moest zich na zes dagen overgeven. Duizenden interne vluchtelingen verlieten Abchazië en Zuid-Ossetië en leven nog altijd in speciale opvangkampen / huizen in Georgië. Na de zelfverklaarde onafhankelijkheid van Abchazië en Zuid-Ossetië (die alleen de Russen direct erkenden) begon de ‘borderization’. Rollen concertina, hekwerken en andere blokkades vormden meer en meer een belemmering voor de gewone bevolking om ‘de grens’ over te steken. Georgië erkende deze grens natuurlijk niet en daarom spreken wij over een ‘administrative border line (ABL)’. Ondertussen verstrekten de Russen nieuwe Russische paspoorten aan de bewoners van Abchazië en Zuid-Ossetië. De Russen zien de Kaukasus als natuurlijk grens van hun rijk en daar past niet dat een gedeelte van de Kaukasus in een ander land (Georgië) ligt. En de Krim? Het behoorde ooit tot de Sovjetunie en is in 1954 door president Chroetsjov aan de Oekraïne geschonken. Nu willen de Russen het terug. Waarom? De grootste meerderheid op de Krim zijn Russen maar veel belangrijker is de havenstad Sebastopol. Hier liggen de schepen van de Russische Zwarte Zee vloot afgemeerd en dus van strategisch belang voor de Russen. De toekomst? Niemand die het weet maar wanneer het scenario van Georgië wordt gekopieerd zullen er ongetwijfeld op ‘de grens’ tussen Oekraïne en de Krim weer concertinarollen worden uitgelegd, hekken geplaatst en allerlei bewakingsapparatuur worden geïnstalleerd. De kans is groot dat er dus weer een nieuwe monitoringmissie zal komen.

22. VERLOF ……

Op 23 februari ging ik lekker met verlof naar Nederland om vervolgens met Henny door te vliegen naar Marrakech (Marokko). Bij aankomst om 07.30 uur op de luchthaven van Tbilisi wachtte echter een grote teleurstelling. Er was geen vliegtuig van Turkish Airlines aanwezig. Samen met collega Rob Mackaaij zouden we gelijktijdig naar Nederland vliegen via Istanbul maar vanwege dichte mist kon de Boeing 737-800 niet vertrekken. Er waren naast Rob en mij noch vier andere collega’s die met verlof gingen. Drie daarvan stonden voor ons in de rij en konden omgeboekt worden naar een vlucht ’s avonds. Vervolgens een Georgiër die helemaal uit zijn dak ging en daarna Rob en ik. Onze eerstvolgende mogelijkheid was de volgende dag om 10.00 uur. Oké dan … en alles verliep verder normaal. Gelukkig had ik een extra dag tussen aankomst in Nederland en vertrek naar Marokko ingepland zodat we toch van een heerlijke vakantie in aangename temperaturen konden genieten. Vrijdags terug in Nederland en zondagmiddag 2 maart weer naar Schiphol. Online inchecken doe ik bijna nooit omdat ik graag een stoel bij de nooduitgang wil hebben vanwege de extra beenruimte. Deze stoelen zijn bij het online inchecken altijd geblokkeerd zodat ik liever via de balie incheck. ‘U staat niet in de computer meneer’, was het eerste wat ik hoorde. En na enig zoeken: ‘uw vlucht is reeds twee uur geleden vertrokken’. Wat was er gebeurd? Dit ticket was op mijn verzoek, geboekt en betaald door het ministerie van buitenlandse zaken. Ik had hen de vluchtnummers en de tijden doorgegeven maar bij ontvangst van de bevestiging dit niet gecontroleerd (gewoontedier). BUZA had mij dus op een eerdere retourvlucht geboekt dan gevraagd. Na betaling van € 225,- kon ik alsnog met een latere vlucht naar Istanbul en door naar Tbilisi (sukkel).

21. HET PLATTELAND

Voordat we bij de ‘ABL’ aankomen passeren we meerdere dorpjes waar ze zich ongetwijfeld zullen afvragen wat het betekent dat die dikke witte Toyota Landcruisers hier nu elke dag langsrijden. Hoe dichter we bij de ´ABL’ met Zuid-Ossetië aankomen des te armer de bevolking. Iedereen is werkeloos en heeft een klein lapje grond waarop hij zijn appels, druiven of andere fruitsoorten verbouwd. De meeste huizen zijn gemaakt van rivierstenen terwijl de voorzijde vaak uit bakstenen bestaat. Het geheel is ooit geplamuurd geweest maar de plamuur was (en is) van een dusdanig belabberde kwaliteit dat het soms tijdens de bouw alweer naar beneden komt. Bijna alles is nog vanuit de Sovjettijd dus kwaliteit was niet belangrijk. Enkel glas in de ramen, veel vervuiling en meestal geen toilet. De behoefte wordt gedaan in een apart houten huisje in de tuin. Ook een waterleiding hebben de meeste huizen niet. Water wordt gehaald op een gezamenlijk watertappunt maar soms hebben de huizen ook de beschikking over een eigen waterbron in de grond waar het water dan met een emmer omhoog gehaald moet worden. Toen er geld beschikbaar kwam voor het gehele dorp werd er niet gekozen voor een waterleidingnetwerk, dubbel glas of een geasfalteerd wegdek maar voor klein simpel dorpshuis. Hier worden bruiloften gevierd en sterfgevallen herdacht, uiteraard onder het genot van veel alcohol. Bij zulke gebeurtenissen loopt het hele dorp uit. De mannen en vrouwen zien er oud uit en hebben nauwelijks een ander perspectief dan het harde landleven. Tijdens de presidents- en parlementsverkiezingen werden er plotseling overal schotelantennes uitgedeeld waardoor we soms drie of vier schotels op een dak zien. Nu is er dan de belofte van gas. Kilometerslange gasleidingen zijn bovengronds aangelegd en hebben inmiddels aftakkingen naar de meeste huizen. Natuurlijk is er nog niet daadwerkelijk gas maar dat boeit niet. Dat de mensen er straks ook voor moeten betalen realiseren ze zich nog niet en dat kan snel oplopen met enkel glas in de ramen. Al eeuwen stoken de mensen hier op houtkachels en dat zal door de komst van een gasleiding niet veranderen. In het verleden was de medische hulp gratis maar ook dit is inmiddels verdwenen waardoor er direct schrijnende gevallen ontstaan. De pensioenen van de ouderen worden met een busje langsgebracht en cash uitbetaald. Ons stadje Gori is voor de meesten al onbereikbaar. Tijdens de wintermaanden verzamelen de mannen zich op straat en ‘bespreken de wereldproblemen’ terwijl ze zelf zoveel zouden kunnen doen om de situatie te verbeteren. De vrouwen bestieren soms een winkeltje van een paar vierkante meter om op die manier toch nog enigszins de winter door te komen. Wat wel een sterke invloed heeft, is de religie. De Russisch-Orthodoxe kerk speelt een grote rol en iedereen slaat drie kruizen zodra hij of zij een kerk passeert. En kerkjes zijn er hier heel veel. Zoals gezegd is de bevolking grotendeels zelfvoorzienend en dat zal ondanks TV en mobiele telefoons niet zo snel veranderen. Wat voor ons wel prettig is, is dat ze over het algemeen wel vriendelijk en zeer gastvrij zijn.

20. IDIOTEN

Zoals al eerder geschreven, was het oppassen voor het verkeer en voor wilde honden. Dat klopt ook wel maar de wilde honden zitten hier achter het stuur. Op een avond na een late dienst liep ik terug van de Field Office naar mijn appartement aan de Stalin Avenue. De weg rechts van het Field Office was onverlicht, breed en ook nog eens eenrichtingsverkeer zodat er vaak behoorlijk gescheurd wordt. Ik was bijna aan het einde van deze weg die overgaat in een soort S-bocht toen er met een 70 kilometer per uur een auto achterstevoren uit deze S-bocht tevoorschijn kwam, recht op mij af. Ik zag alleen de rode achterlichten en hoorde gierende banden. Ik liep links van deze weg en nam een reuzensprong naar links net op tijd om me achter een dikke boom te verschuilen. Op het laatste moment kreeg ‘de wilde hond’ zijn auto weer onder controle en toen zag ik pas dat het geen achterlichten waren maar dat de chauffeur zijn koplampen in de Volkswagen Passaat had veranderd van wit in fel rood. Hij zal ongetwijfeld gelachen hebben om mijn doodssprong maar ik voorspel één ding: deze man wordt niet oud. Zoals je op de foto ziet hebben de kentekenplaten hier drie letters en drie cijfers. Dat leidt wel eens tot vreemde combinaties.

19. EEN BLOKKADE

De volgende dag had ik toevallig weer een vroege dienst in hetzelfde gebied. Natuurlijk gingen we weer naar de bewuste weg en tot onze verbazing lagen er vier omgezaagde bomen over deze weg. Het was ons inmiddels wel duidelijk wie daarvoor verantwoordelijk waren maar net als in het strafrecht moet het wel eerst even bewezen worden. We zagen voetafdrukken van Russische laarzen in de modder en sneeuw, maar ook en voetsporen van een hond. Dit zijn slechts indicatoren en geen bewijs. Het werd tijd om de hotline te laten activeren en dat gebeurde dan ook. Intussen kwam de Georgische politie voorbij om de bomen met een kettingzaag door te zagen en de weg weer vrij te geven. Niet dat deze landweg gebruikt wordt maar daar gaat het niet om. Het is natuurlijk vooral een politiek issue en daar zijn we ons dagelijks van bewust wanneer we patrouilleren langs de ‘ABL’. Zoals al eerder geschreven zijn er kaarten van GEOLAND, satellietopnames, oude Sovjetkaarten uit verschillende tijden, Russische kaarten en de diverse interpretaties daarvan wat het allemaal zo complex (maar ook interessant en onvoorspelbaar) maakt.

18. EEN CONFRONTATIE

Tijdens een ochtendpatrouille liepen twee collega’s en ik te voet over een landweg die redelijk dicht langs de ‘ABL’ met Zuid-Ossetië loopt. Op een zijweg richting deze afgescheiden provincie vonden we in de bocht drie zware kraaienpoten die in de grond waren geslagen en duidelijk bedoeld om een zware vrachtwagen (of onze 5-ton zware Toyota Landcruiser ) te stoppen. Natuurlijk werden er foto’s genomen en de exacte positie vastgelegd toen we plotseling twee Russische border guards met een hond zagen naderen. Op en afstand van 35 meter riepen ze ons te vertrekken omdat we ons op Zuid-Ossetisch grondgebied bevonden. Mijn Tsjechische collega spreekt ook Russisch en vertelde natuurlijk dat ze zich vergisten en dat wij ons op normaal Georgisch grondgebied bevonden. Er ontstond een impasse. Wij gingen niet weg en zij ook niet. We fotografeerden elkaar en deze status duurde een uurtje. Uiteindelijk trokken de Russen zich zo’n 50 meter terug en verdwenen ten langen leste.

17. EVEN UIT DE RUNNING

Het heeft eventjes geduurd voordat jullie weer van mij vernemen en excuses daarvoor. Ik heb een behoorlijke griepaanval gehad die mij te bed hield en zelfs eindigde in het militaire ziekenhuis in Gori voor een check-up van mijn longen. Gelukkig is alles weer normaal en functioneer ik ook weer zoals het behoord. Raar dat ik in Kabul, Afghanistan nooit ziek ben geweest terwijl dit een van de slechtste en ongezondste steden ter wereld is. Waarom? Van de vijf miljoen mensen hebben er slechts anderhalf miljoen toegang tot het afvalwateringssysteem, de overige doen hun behoeftes in de open lucht. Door de sterke dagelijkse valwinden verspreidt de aerosol van fecaliën zich door de stad met alle gevolgen van dien. In Georgië is de lucht over het algemeen schoon en gezond maar werd ik toch geveld.

16. PEREVI

De driedaagse patrouille naar Sachkere en vervolgens naar Perevi is iets waar de meeste collega’s wel naar uitkijken. Je rijdt namelijk naar een gebied ten westen van de ‘ABL’ met Zuid-Ossetië en dat is al gauw zo’n anderhalf uur rijden vanaf Gori. Je verblijft er met zeven mensen in een containeronderkomen en het ligt al een flink stuk hoger dan Gori zelf. Een riviertje scheidt Georgië en Zuid-Ossetië maar er is wel een brugverbinding. Voor de oorlog hadden de Georgiërs behoorlijk wat land aan de andere zijde van het water dat ze na het conflict niet meer konden bereiken. Bepaalde mensen die dicht bij deze brug wonen hebben echter toestemming om naar de andere kant te komen, de overige Georgiërs niet. Wij zien vooral toe op deze ‘Freedom of Movement’ door met de permanent aanwezige politie te praten en vaak ook zelf stationair te observeren of de ‘Freedom of Movement’ is gewaarborgd. Ik was hier eind november en het landschap was in donkere herfstkleuren getooid en best wel indrukwekkend. Zodra de lente hier is doorgebroken is het fantastisch qua natuur. Eén verrassing was er nog wel te melden want op de terugweg werden we geconfronteerd met de eerste sneeuw.

15. KERST, OUD & NIEUW ….. EN LICHT

Op oudjaarsavond was er een aardig feestje georganiseerd in ‘Stella’ een lokale pub op honderd meter afstand van mijn appartement. Prima eten en drinken, goede muziek en een prima stemming. We gingen tot drie uur door omdat het tijdsverschil met de rest van Europa drie uur is zodat we nog bijtijds naar huis konden bellen. De Georgiërs zijn orthodoxe christenen en vieren Kerst op 7 januari en Nieuwjaar op 14 januari. Dat belette ze niet om ook op ‘ons’ oud en nieuw natuurlijk mee te feesten, vuurwerk af te steken en dronken te worden. De stad Gori ziet er nog steeds feestelijk uit met een enorme kerstboom op het grote plein voor het pompeuze stadhuis. Veel gebouwen natuurlijk kleurrijk aangelicht en dat maakt dat Gori er in het donker beter uitziet dan overdag. Na de ineenstorting van de Sovjetunie (waar Georgië deel van uitmaakte) was het zeer slecht gesteld met de energievoorzieningen in het land. Europa heeft bijna 1 miljard euro in Georgië gestoken en dat zullen we nu weten ook. In drie maanden heb ik nog maar eenmaal een uitval van elektriciteit gehad en ook eenmaal geen gas. In mijn vorige missie in Kabul was dit soms tien keer per dag (grote generatoren op de compound vingen dit gelukkig op). Voor Georgië geldt nu ’Genesis 1:3’ ….Er is licht.

14. BRAIN POWER

Wat loopt er hier in het ‘Field Office Gori’ allemaal zo rond? Er zijn veel hoge militairen (luitenant-kolonels, kolonels en generaals) en ook de politiemensen zijn veelal officieren. Verder veel hoog opgeleide burgers, diplomaten, academici en burgers met een EU-background. Mijn persoonlijke mentor is bijvoorbeeld een Poolse ambassadeur. Ook kan gesteld worden dat de gemiddelde leeftijd in Gori iets hoger ligt dan in andere missies. Toen Nederland besloot om politiemensen naar de EUMM in Georgië te sturen, is er op enig moment besloten om alleen hoofdagenten en brigadiers te sturen. Een goede beslissing want iemands capaciteiten is natuurlijk niet alleen afhankelijk van zijn rang. Mijn collega Rob is hier in Georgië inmiddels met zijn derde missie bezig en dus zeer ervaren. Waarom is er dan zoveel ‘brain power’ in de missie? Waarschijnlijk dacht Brussel dit direct na de beëindiging van het conflict in 2008 nodig te hebben. Inmiddels zijn we ruim vijf jaar verder en is er van gevaar geen sprake meer. Ook de diplomatieke spanningen zijn gereduceerd en is er regelmatig overleg tussen de EUMM, Georgiërs, Zuid-Ossetiërs en Russen. Soms hoor ik van collega’s dat het werk hier niets voorstelt maar daar ben ik het niet mee eens. Het is uiteindelijk wat je er zelf van maakt (dat geldt trouwens voor iedere missie). Ik ga daarom met een optimistische instelling 2014 in.

13. WEER TERUG IN GORI

Op 12 december vertrok in met CTO / Leave naar huis om in ieder geval de Kerstdagen thuis door te kunnen brengen. Dat was nog spannend want er geldt een aanwezigheidsverplichting van 50% in de EUMM missie. Dus of met de Kerstdagen of met Oud & Nieuw thuis zijn. De Kerstdagen had natuurlijk mijn grote voorkeur maar omdat ik pas in oktober in de missie kwam, was de verdeling al gemaakt en zou ik alleen met Oud & Nieuw met verlof kunnen. Balen natuurlijk. Gelukkig kwam het op het einde toch nog goed. Er zijn relatief veel Oost-Europeanen in de missie en velen onder hen vieren Kerst op 6 en 7 januari. Na wat gepraat en geschuif lukte het uiteindelijk om mij toch nog met de Kerstdagen vrij te geven. Sinds vandaag, 28 december, ben ik weer terug in Gori waar ik verrassend zie dat alle sneeuw is verdwenen. Alleen in de bergen ligt uiteraard nog sneeuw. Morgen begin ik met een late dienst en heb dus tijd genoeg om alles wat ik mee heb genomen, uit te pakken, op te bergen en te installeren. Oudejaarsdag moet ik werken maar ben Nieuwjaarsdag vrij.

12 FENCING EN BORDERIZATION

Sinds Zuid-Ossetië en Abchazië zich onafhankelijk verklaarden van Georgië werden ze direct door de Russen erkend (zie boven). Wat er aan de ABL sinds lange tijd aan het veranderen is, is dat door de Zuid-Ossetiërs (de facto Russen) overal rollen concertina worden uitgelegd die direct het leven van de gewone landarbeiders treft. Concertina is zeer scherp prikkeldraad dat ongeveer een meter hoog een blokkade vormt voor iedereen die er langs zou willen. Niet alleen landbouwpercelen worden op deze manier gesplitst maar ook zelfs buren. De laatste tijd worden de rollen concertina echter meer en meer vervangen door solide hekwerk, soms honderden meters lang. Dit proces noemen we ‘fencing and borderization’. Meer en meer laat Zuid-Ossetië duidelijk weten dat het door middel van deze borden en hekwerken een echte grens wil creëren. Gelijktijdig worden er waarschuwings- en alarminstallaties aangelegd die aan duidelijkheid niets te wensen overlaat. In vier talen (Georgisch, Engels aan de ene kant en Zuid-Ossetisch en Russisch aan de andere kant) staat op deze borden aangegeven dat het passeren ervan verboden is. Voor de monitors van de EUMM is het vooral van belang dit alles vast te leggen en te rapporteren aan de EU in Brussel.

11 MONITOREN

Iedereen in de EUMM Georgië is aangenomen als monitor (m.u.v. een aantal staffuncties op het hoofdkwartier in Tbilisi). Echter om optimaal te kunnen functioneren zijn er ook op het ‘Field Office Gori’ een aantal specialisten nodig. De eerste drie maanden begint een ieder als monitor langs de ABL in het KILO- of WHISKY-team. Daarna kan men kiezen voor andere mogelijkheden zoals in het compliance team of het human resource team. Het compliance team houdt zich vooral bezig met het monitoren van de militairen en politiemensen in ons gebied en voert ook onaangekondigde inspecties uit op het gebied van de bewapening enz. Het human resource team houdt zich vooral bezig met het interviewen van internal displaced persons. Dit zijn vluchtelingen uit Abchazië en Zuid-Ossetië meestal van Georgische origine. We spreken van internal displaced persons omdat het woord vluchtelingen alleen gebruikt wordt wanneer mensen een grens met het buitenland oversteken. Georgië beschouwt Abchazië en Zuid-Ossetië nog steeds als ‘de facto’ afvallige provincies van het land. Het human resource team bezoekt ook scholen langs de ABL om te kijken wat er verbetert kan worden aan de toegankelijkheid voor de kinderen van families die direct geraakt zijn door het conflict. Uiteraard kent Field Office Gori ook weer een aantal interne staffunctionarissen maar ook deze collega’s stappen regelmatig in de Toyota Landcruisers om een goed overzicht te houden wat er zich langs de ABL afspeelt.

10 EERSTE INDRUKKEN VAN GORI

In het eerste weekend heb ik met Rob de oude citadel van Gori bezocht. Na een behoorlijk klimpartij stonden we op de top van de berg waar dit fort op is gebouwd. Het fort is voor het eerst beschreven in de 13 e eeuw maar archeologisch onderzoek toonde aan dat dit gebied al een versterkte burcht had vóór onze jaartelling. In de Georgische geschiedenis heeft dit fort vele maken gediend als onderkomen voor koningen van de oostelijke provincies. Vanaf dit fort hadden Rob en ik een goed overzicht over het stadje Gori.

Eindelijk was het dan zo ver en kon ik mijn eerste ‘monitoring patrol’ gaan doen. Met twee grote en vijf ton zware Toyota Landcruisers vertrokken we ’s morgens naar het werkgebied ten noordoosten van Gori. Via de snelweg en geasfalteerde binnenwegen begaven we ons naar de grens met Zuid-Ossetië. De Zuidossetiërs spreken over een grens maar die bestaat alleen tussen landen. Daarom spreken de Georgiërs en de EUMM over een ‘Administrative Border Line’ (ABL). Immers alleen Rusland heeft de afscheiding van Zuid-Ossetië en Abchazië in het westen van Georgië erkent. De binnenwegen gingen over in landwegen en dat betekent dat het meestal niet sneller gaat dan tien kilometer per uur en soms zelfs stapvoets. Soms gaat het zelfs stijl omhoog via grindpaden en is het goed uitkijken met onze grote ‘bakken’. Het ligt eraan in welke sector je opereert maar het uitzicht op de grote bergen in de verte is prachtig. Sommige toppen zijn al besneeuwd en het uitzicht zal met de winter voor de boeg alleen maar mooier worden. Intussen reed ik over het platteland naar mijn eerste stop langs de ABL. Wat het monitoren precies inhoudt vertel ik later nog wel eens. De eerste drie maanden wordt er van mij verwacht dat ik zo snel mogelijk alle landweggetjes in onze vier sectoren langs de ABL in mijn geheugen weet te stampen en dat valt nog niet mee. Waar we vooral voor moeten oppassen is dat we de ABL niet overschrijden want dat zou ons in echte problemen brengen (aangehouden worden door de Russen is niet het fijnste om te ervaren). Naast de hoeveelheid landweggetjes moet je dus ook precies weten waar de ABL loopt en waar niet. Soms is dit duidelijk aangegeven, soms ook niet. Een bijkomende complexiteit is dat de Russen en Zuidossetiërs kaarten gebruiken uit de oude Sovjetunietijd en de Georgiërs moderne kaarten van Geoland. Hierin zitten vaak verschillen en soms zijn dorpjes radicaal gesplitst. Het tragische is dat juist de gewone mensen er het meest onder te lijden hebben. Zuidossetiërs kunnen de ABL oversteken naar Georgië maar omgekeerd niet.

Bij mijn terugkomst in Gori keek ik er al naar uit hoe mijn appartement verder ingericht zou zijn en ik moet zeggen: dat viel niet tegen. Een verwarming was er nog niet en ook was er nog geen internetaansluiting maar mijn ‘land lady’ verzekerde me dat maandag alles in orde zou zijn. Mijn adres……..: Stalin Avenue 31/47 op de eerste etage. Wanneer ik uit het raam kijk, zie ik aan de overkant van de straat de zijmuur van het pompeuze Stalinmuseum en langs deze zijmuur staat de trein waarmee Stalin door de Sovjetunie reisde. Zoals misschien bekend was de echte naam van Stalin, Josef Dzhugashvili en is hij geboren in Gori, Georgië. Dat ik elke dag langs de herinneringen aan de een na grootste massamoordenaar aller tijden loop (na Mao Tse-tung) doet mij des te meer beseffen in wat voor vrijheid wij in de westerse wereld leven. Ik zal het museum echt wel eens een keer van binnen bekijken maar niet met het verwachtingsvolle gevoel zoals ik andere musea bezoek (later meer hierover…..).

Na de voorbereidingen in Zweden, een informatieweek in Gori, nu dus opnieuw naar Tbilisi en maar zien hoe deze week door te komen. Maar zoals altijd steek je van iedere cursus wel weer iets op en dat was hier ook zo. Ondanks dat de meeste tijd binnen in een ruim leslokaal werd doorgebracht waren er ook redelijk wat nuttige praktijkoefeningen. Het rijden in een hinderlaag, wat te doen bij het ontdekken van mijnen maar wat vooral mijn belangstelling had, was het kaart- en kompaslezen en hoe deze twee te gebruiken in combinatie met een GPS, afstandsmeter, ‘night vision goggles’ etc. Het was voor mij immers al een jaartje of 30 geleden dat ik daar voor het laatst theorie in had gehad. Aan het einde van de dag moesten vele collega’s opnieuw rijlessen volgen en rijexamen doen omdat 70% zakt bij de eerste kennismaking met de grote gepantserde Toyota Landcruiser. Je moet leren de ‘four wheel drive’ op de juiste manier te gebruiken maar vooral het links- en rechts inparkeren tussen vier pilonnen bleek voor de meesten een zware opgave. Vooral achterwaarts wanneer de weg ook nog eens omhoog loopt. Raakte je een pilon dan was het direct afgelopen. Gelukkig was ik de eerste dag direct geslaagd. ’s Avonds werd het centrum van Tbilisi verkend en ik moet zeggen dat het er goed uitzag. Veel historische gebouwen zijn extra aangelicht wat de sfeer ten goede komt. Er waren veel restaurantjes en met een paar aardige collega’s kom je de avond prima door. Donderdagavond werd er gezamenlijk gedineerd maar iedereen was toch wel blij toen vrijdagmiddag was. Verder nog iets bijzonders? Ja .... het was pure toeval dat ik tijdens de praktijkoefeningen de nieuwe Head of Mission, Toivo Klaar, in mijn auto had. Hij is een ambassadeur uit Estland en bleek een erg aardige man.

Het was noodzaak om zo snel mogelijk een huis in Gori te vinden want het verblijf in mijn ‘guest house’ beviel mij niet zo. Donderdagavond was het zover. Ik had twee namen van bemiddelaars gekregen en besloot met de eerste, David, in zee te gaan. Hij had vijf huizen / appartementen die hij me kon laten zien. Het eerste huis dat hij mij aanbood was vooral geschikt om er eens een mooi kampvuur van aan te leggen maar niet geschikt om in te wonen. Het tweede was al niet veel beter. Bij het derde huis dacht ik dat de ‘Adams Family’ er had gewoond en net toen ik dacht dat ik mijn verwachtingen toch moest gaan bijstellen liet hij mij een prachtig, net gerenoveerd appartement zien. Helaas lag deze op de vierde verdieping (zonder lift uiteraard) en dat is niet toegestaan. Het gerucht gaat dat de brandweer niet hoger dan drie etages kan blussen. Het laatste huis lag te ver weg van het ‘Field Office’ en ook dat is niet toegestaan. Alles moet binnen een straal van vijf kilometer wonen. Exit David… De tweede bemiddelaar heet Ramaz en die liet mij als eerste een appartementje zien op de eerste etage wat volledig was gerenoveerd. Er stond inmiddels een bank en de slaapkamer was compleet ingericht. Wat ontbrak waren nog een koelkast, wasmachine, verwarming, tv, internetaansluiting enz. De eigenaresse beloofde mij dat alles de volgende week aanwezig zou zijn. Toch besloot ik om verder te kijken want ik moet er natuurlijk wel een jaar verblijven. Ik kreeg nog een zestal huizen en appartementen te zien maar het werd mij al gauw duidelijk dat zijn eerste keuze voor mij de beste optie was. Het was maar tien minuten lopen naar het ‘Field Office’, het lag in het centrum van het stadje Gori en ik zou de komende week toch in Tbilisi verblijven. Ik ging het opnieuw bekijken en maakte mijn keuze definitief.

Ik maakte uiteraard kennis met het hoofd van het ‘Gori Field Office’, Hans, een Duitse marineofficier en was de daarop volgende dagen druk met het handen schudden en het leren kennen van de vele nieuwe gezichten. Er werken hier 91 mannen en vrouwen van diverse pluimage. Ik werd geplaatst in het Kilo-team (ik hoop niet vanwege mijn gewicht) wat betekent dat mijn werkgebied zich voornamelijk ten oosten van de stad Gori bevindt. Het andere team is het Echo-team dat in het Whiskygebied opereert (ik hoop niet vanwege de drank) en hierin draait collega Rob al een poosje mee. We hadden elkaar al eerder ontmoet in Sandö in Zweden waar in augustus een voorbereidingstraject plaats had gevonden op de ‘Folke Bernadotte Academy’. De rest van de week kreeg ik drie dagen een interne opleiding en voorlichting van diverse collega’s. Tevens kreeg ik te horen dat ik de volle week erna weer in Tbilisi zou verblijven voor een verplichte inductietraining op het hoofdkwartier van de EUMM. Zucht….

De snelweg van Tbilisi naar Gori loopt helemaal door tot aan de Zwarte Zee. Veel landbouwgrond met daarachter bergen gaven al een eerste indruk van mijn toekomstig werkgebied. Ik keek naar de uitlopers van het Kaukasusgebergte en op sommige toppen lag al sneeuw. De Kaukasus kent 5 bergen die hoger zijn dan 5.000 meter en dus hoger dan de Mont Blanc in Europa. Na een uurtje kwamen we aan in Gori en werd ik afgezet op het ‘Field Office Gori’. Ik werd hartelijk ontvangen door de Nederlandse collega’s Rob (politieman) en Onno (een ex-generaal die tevens onze contingentscommandant is). Onno bracht me naar een guest house en gaf me wat lari’s (Georgische munteenheid) te leen. In mijn kamer stonden drie eenpersoonsbedden en dat sliep toch niet fijn wanneer je dat niet meer bent gewend. ’s Morgens naar de keuken om mijn ontbijt te maken. Alles was er qua apparatuur, bestek en borden maar geen brood of beleg. Naast het guest house was een microwinkeltje van een paar vierkante meter gevestigd en gelukkig wist ik mij het Russische woord voor brood nog te herinneren uit mijn tijd in Moskou: ‘Gleb’ Zowaar kreeg ik een nog warme ronde schijf brood toegestopt die in een oude krant werd verpakt. Met mijn meegebrachte Hollandse kaas smaakte het heerlijk.

03. KENNISMAKEN MET HET HOOFDKWARTIER VAN DE EUMM

Dinsdagmorgen werd ik opgehaald door een Georgische chauffeur in dienst van de EUMM en naar het hoofdkwartier gebracht. Ik moet zeggen dat hoe dichter je bij de binnenstad komt hoe mooier het word. Veel gerestaureerde gebouwen en kerken en veel groen. Verder druk, druk, druk ….. Het hoofdkwartier van de EUMM ligt op een kwartiertje rijden en is gelegen in een hoger gedeelte aan de westzijde van de stad en behoorlijk goed weggestopt (later meer hierover…). Zoals gebruikelijk bestaat een welkom vooral uit veel bureaucratische rompslomp maar na een paar uurtjes was alles gepiept en stonden er al drie collega’s te wachten om mij naar Gori te brengen. In Gori bevindt zich een ‘Field Office’ en dit zal mijn plek van tewerkstelling voor het komende jaar zijn. Gori ligt op 80 kilometer van Tbilisi en heeft ongeveer 50.000 inwoners.

De route onderweg duurde ongeveer een twintig minuten en ik kreeg al een eerste indruk van deze stad met anderhalf miljoen inwoners. Georgië was ooit een deelrepubliek van de Sovjetunie geweest en in de buitenwijken van de stad Tbilisi waren daar ook nog wel kenmerken van te zien. Karakteristieke flats en eentonige nieuwbouw. Het ****hotel waar ik werd afgezet, had de veelbelovend naam ‘Ambassadori’ en bij de ingang stonden een Rolls Royce en een Bentley naast elkaar geparkeerd. Het hotel lag langs een van de hoofdverkeersaders van de stad en dat was te merken ook. Het verkeer raasde voorbij. Mijn kamer was aan de voorzijde van het hotel gelegen en had ook een balkon. Ik moet zeggen dat er niets mis was met dit hotel maar ik heb wel eens in mooiere kamers overnacht. Een avondwandeling gaf me al een betere indruk van de stad. Aan de andere kant van de rivier Mtkvari keek ik uit op het paleis waar president Micheil Saakasjvili woont met zijn Zeeuwse echtgenote Sandra Roelofs. ’s Nachts kreeg ik al mijn eerste Georgische taallessen. Twee of drie mannen stonden uitgebreid te schelden en schreeuwen op een metertje of 15 afstand van mijn hotelkamer maar ik kon alles duidelijk meekrijgen (niet dat ik er iets van snapte natuurlijk).

Op 14 oktober was het dan zover. Ik vertrok naar een nieuwe missie in een nieuw land waar ik nog nooit eerder was geweest: Georgië. In de voorbereidingscursus in Zweden werd duidelijk gemaakt dat er twee gevaren bestaan in dit land: het verkeer en wilde honden. Om 17.15 uur landde ik in Sakartvelo zoals de Georgiërs hun eigen land noemen. In de aankomsthal stond al een taxichauffeur te wachten met mijn naam op een A4 gedrukt. Buiten de luchthaven van Tbilisi werd met enige moeite mijn gorillabox (grote plastieken box op wielen), een koffer en een grote rugzak in de kofferruimte van de Mercedes geperst. Ik stapte in de taxi en deed mij autogordel om. De taxichauffeur niet. Als een volleerde Formule 1 coureur scheurde hij weg en op deze niet zo grote parkeerplaats schakelde hij al over naar z’n drie. Plotseling kwam er een hond tussen andere auto’s vandaan en moest de taxichauffeur vol in de remmen. Dat liep voor hem (en de hond) maar net goed af. Ik zat strak in de gordel en plotseling was er ook weer ruimte in de kofferbak. Welkom in Georgië.